In het oostelijke deel van Amsterdam Centraal Station heeft K_Dekker in opdracht van NS Stations de gloednieuwe UK-terminal opgeleverd. Een bijzonder project, niet alleen vanwege de technische complexiteit, maar ook vanwege de politieke druk, strakke planning, en de unieke bouwlocatie: recht onder het spoor, terwijl het treinverkeer dag en nacht doorging.

“Je moet je voorstellen dat boven onze hoofden de treinen bleven rijden, terwijl wij daaronder een compleet nieuwe terminal bouwden,” vertelt Eric Langedijk, projectleider bij K_Dekker. “De al bestaande constructie moest bestand zijn tegen enorme krachten en alle bewegingen op kunnen vangen, zeker bij een noodstop van twee treinen tegelijk. Theoretisch kan de bak dan vijf centimeter bewegen. Daar moet je echt op anticiperen.”

Bouwen terwijl het ontwerp nog leeft

De bouw begon nog voordat het ontwerp volledig was afgerond. “Een risicovolle keuze,” erkent Arthur de Groot, technisch ontwikkelaar bij NS Stations. “Maar nodig vanwege de deadline. Er was een enorme politieke druk om de Eurostar-treinen op tijd weer te laten rijden.”

Een flexibel ontwerpteam werkte met man en macht aan het definitieve ontwerp, terwijl K_Dekker alvast begon met de uitvoering. “We hadden een engineeringsbureau voor het uitvoeringsontwerp, maar tijdens de uitvoering kwamen er nog allerlei wijzigingen en aanvullingen bij,” aldus Langedijk. “Dat vergt veel flexibiliteit van iedereen: bouwers, ontwerpers en onderaannemers.”

Vast team, nachtlogistiek en slimme samenwerking

Vanwege de complexiteit en beperkte ruimte, koos K_Dekker voor vaste partners die het station goed kenden. De logistiek was een uitdaging op zich. Materialen werden in een hub net buiten de ring verzameld, om ’s nachts naar het station te worden gebracht. “Zo konden we elke ochtend starten zonder overlast voor reizigers,” zegt De Groot.

Dagelijks overleg met andere bouwers die tegelijkertijd op het altijd drukke station (en zelfs in dezelfde passage van het station) aan het werk zijn – ProRail, BAM, Strukton – was noodzakelijk. “Amsterdam Centraal is momenteel één grote bouwplaats. Je moet elkaar de ruimte geven en continu afstemmen,” aldus Langedijk. “Gelukkig kenden veel mensen elkaar. Dat helpt.”

Esthetiek en functionaliteit voor reiziger én personeel

De nieuwe terminal is een wereld van verschil met de vorige situatie. “Vroeger stond je als Eurostar-reiziger in een tijdelijke huisvesting op een winderig perron buiten de sporenkap. Nu heb je een ruime, comfortabele en mooi vormgegeven terminal,” aldus De Groot. “Ook voor het personeel is er nu een fatsoenlijke pauze- en kleedruimte.”

Reizigers passeren na het scannen van hun ticket en de nodige secirity checks eerst de Nederlandse douane en vervolgens de Britse grenscontrole. Daarna komen ze via lift of roltrap uit op het juiste perron. “Een groot voordeel voor mindervaliden en reizigers met veel bagage,” zegt Langedijk.

Beveiliging als bouwkundige uitdaging

De terminal huisvest naast reizigers ook gevoelige ruimtes van de Koninklijke Marechaussee en de Britse grenscontrole. “De beveiligingseisen waren extreem,” zegt De Groot. “We mochten niet eens weten welke apparatuur er werd gebruikt. Er zijn onderdelen gebouwd waarvan we niet eens weten wat het precies is. Alleen een schets, geen papieren document.”

Om aan de Engelse veiligheidseisen te voldoen, zijn wanden, plafonds en vloeren versterkt met staal. “De constructie moet bij wijze van spreken bestand zijn tegen een aanval met een vrachtwagen,” zegt Langedijk. Ook zijn er vier serverruimtes gebouwd, waarvan de inrichting en toegang aan strenge regels zijn gebonden.

Business lounge in aantocht

De huidige terminal is slechts het eerste deel van de totale ontwikkeling. In een volgende fase – aangeduid als fase 1B – wordt gewerkt aan een aparte business lounge. “Daar zit minder urgentie op, omdat deze niet essentieel is voor het reguliere reizigersproces,” legt De Groot uit. “Maar hij is wél belangrijk voor de zakelijke markt.”

De gevel van deze toekomstige lounge is inmiddels gebouwd; de verdere inrichting wordt voorbereid in bouwteamverband. “We moesten de bouw in eerste instantie uitstellen vanwege een ander project van ProRail, maar dat deel wordt nu alsnog afgemaakt,” aldus Langedijk. Naar verwachting kan de bouw van de lounge relatief eenvoudig worden opgepakt. Daarmee krijgt de terminal een passende aanvulling voor reizigers die meer comfort en zakelijke voorzieningen zoeken.

Trots op samenwerking en resultaat

Ondanks de druk, technische eisen en de continue aanwezigheid van reizigers, is het project op tijd opgeleverd. “Dat is alleen gelukt omdat iedereen – van opdrachtgever tot onderaannemer – zich flexibel opstelde,” zegt De Groot. “Geen gedoe, geen juridische strijd, maar samen de schouders eronder.”

Langedijk sluit zich daarbij aan: “Je hebt altijd risico’s, maar door transparantie en overleg kun je die samen managen. Zo hoort het te gaan.”

Inmiddels is de terminal volop in gebruik en worden de laatste puntjes op de i gezet. De Eurostar rijdt, de reizigers zijn tevreden, en Amsterdam Centraal is een stuk toekomstbestendiger geworden. “Maar,” besluit De Groot, “hier is het nooit echt klaar. Het station blijft zich aanpassen aan de tijd.”

Amsterdam Centraal Station

In het oostelijke deel van Amsterdam Centraal Station heeft K_Dekker de nieuwe Eurostar UK Terminal gebouwd. Dit ambitieuze project moet Eurostar-reizigers naar Londen een eersteklasgevoel geven in het hart van Amsterdam Centraal. En daar kwam het nodige bij kijken.