Aan de rand van de iconische Zaanse Schans, met uitzicht op grazige weiden, slootjes en de beroemde Hollandse molens, ligt het St. Michaël College in Zaandam. Dankzij een ingrijpende renovatie straalt deze middelbare school weer als nooit tevoren: fris, strak en helemaal aangepast aan de eisen van de moderne tijd. “We hebben met elkaar iets neergezet waar iedereen trots op kan zijn,” zegt Wil Pronk, projectleider bij K_Dekker, die samen met Willmar Groenendijk, projectmanager bij architectenbureau Gortemaker Algra Feenstra, intensief betrokken was bij de grootschalige vernieuwing.

De geschiedenis en de noodzaak tot renovatie

Het oorspronkelijke schoolgebouw dateert uit 1966 en had in de loop der jaren diverse uitbreidingen ondergaan. “Het was een typisch jaren ’60 gebouw, deels op kolommen, open en luchtig,” vertelt Groenendijk. “In de loop van de tijd waren daar nieuwe vleugels aan toegevoegd, maar het gebouw begon steeds meer de tand des tijds te tonen.”

De renovatie van het St. Michaël College begon met een overkoepelend plan in 2017. “Eerst realiseerden we een nieuw technasium en renoveerden we enkele lokalen,” zegt Groenendijk. “Maar de echte grote slag, de volledige renovatie van het hoofdgebouw, kwam later.”

Onvoorziene uitdagingen: vleermuizen en pandemie

Een onverwachte vertraging, veroorzaakt door beschermde vleermuizen die in de gevel bleken te huizen, bleek achteraf een geluk bij een ongeluk. “Doordat de bouwvergunning vertraagde, konden we tijdens de coronapandemie gebruikmaken van overheidssubsidies om de ventilatie structureel te verbeteren,” legt Groenendijk uit. “Dat leidde ertoe dat we een complete luchtbehandelingsinstallatie hebben kunnen integreren.”

Duurzame en kwalitatieve vernieuwing

Niet alleen werden de installaties door installatiebureau Rutgers volledig gemoderniseerd, ook het gebouw zelf onderging een metamorfose. “We hebben ingezet op een combinatie van verduurzaming én vernieuwing,” vertelt Groenendijk. “De daken en vloeren zijn beter geïsoleerd, binnen hebben we frisse, lichte ruimtes gecreëerd, en heeft het interieur een flinke kwaliteitsimpuls gekregen.”

Het slopen en vervangen van een oude, slecht gefundeerde aanbouw bleek daarbij een slimme zet. “De oude aanbouw leek wel zelf getimmerd,” grapt Groenendijk. “In plaats van oplappen hebben we gekozen voor sloop en nieuwbouw, zodat er een degelijke basis ligt voor de toekomst.”

Logistieke puzzel: bouwen met een draaiende school

De renovatie had nog een extra complicerende factor: de school moest tijdens de werkzaamheden open blijven voor circa 1.200 leerlingen. “Dat vroeg om een uiterst zorgvuldige logistieke planning,” aldus Pronk. “Leerlingen, docenten en bouwers moesten elkaar zo min mogelijk in de weg lopen. We hebben samen met de school en gemeente een slim fasering- en noodlokalenplan opgesteld, waarbij we rekening hielden met de roosters, leswisselingen en looproutes binnen en rondom het schoolgebouw. Elke fase van de renovatie werd zorgvuldig afgestemd op het onderwijsproces.”

Samenwerking als succesfactor

De samenwerking tussen tussen Marcel Schouten (uitvoerder) en Freek Oldenburg (voorbereider) met Groenendijk en Wim Bakker (hoofd facilitair beheer van de sc hool) wordt door zowel Pronk als Groenendijk geroemd. “We hebben steeds korte lijnen gehouden,” vertelt Pronk. “Vertrouwen en flexibiliteit waren essentieel. Als er iets onverwachts opdook — en dat gebeurde regelmatig, variërend van kleine technische kwesties tot grotere structurele verrassingen — konden we snel schakelen. Er was altijd ruimte voor overleg en gezamenlijke oplossingen.”

Dat pragmatische samenwerken was ook nodig, bijvoorbeeld bij het oplossen van asbestvondsten, wat een terugkerend aandachtspunt was bij zo’n oud gebouw. “We hebben duidelijke afspraken gemaakt: zodra iemand iets verdachts tegenkwam, ging het werk daar direct op slot voor nader onderzoek,” legt Pronk uit. “Op die manier konden we garanderen dat zowel de veiligheid van de bouwers als die van de leerlingen en het personeel altijd vooropstond.”

Een toekomstbestendig St. Michaël College

Nu de renovatie afgerond is, oogt het St. Michaël College als een moderne, frisse en toekomstbestendige school. Strakke gevels, lichte en ruimtelijke klaslokalen, duurzame installaties en een aangenaam binnenklimaat verwelkomen de leerlingen.

Pronk vat de renovatie samen als “een project waar echt iedereen — van leerling tot leraar, van bouwvakker tot architect — met recht trots op kan zijn. De energie en inzet van alle betrokkenen hebben geleid tot een resultaat dat echt gezien mag worden.”

Zaandam

In opdracht van het St. Michaël College in Zaandam realiseert K_Dekker de duurzame, bouwkundige renovatie van het schoolgebouw. Het schoolgebouw is in de jaren 60 (1965) neergezet, in 2003 en 2008 heeft er een uitbreiding plaatsgevonden en het bouwdeel uit 1965 is nu toe aan renovatie. Hiermee wordt de school klaargemaakt voor de toekomst.