K_Dekker in The New York Times
Vervangen drie (monumentale) bruggen Vijzelstraat
Gepubliceerd op 7 juni 2021
K_Dekker goes America! Zonder gekheid, maar we zijn natuurlijk best trots dat we ‘The New York Times’ hebben ‘gehaald’! Voor dit Amerikaanse dagblad is een artikel geschreven over toekomst en aanpak van de zwakke kademuren en bruggen in Amsterdam. Op de foto uitvoerder Dave op ons project ‘Vervangen drie (monumentale) bruggen Vijzelstraat’. Gelukkig wordt er hard gewerkt aan goed herstel van de kademuren en bruggen en nóg trotser zijn wij natuurlijk dat wij hieraan mogen bijdragen, want dat is tenslotte waar we goed in zijn. Op naar een veilig en leefbaar Amsterdam!
Klik HIER voor de PDF met het gehele artikel. Onder de foto’s staat het gehele artikel vertaald in het Nederlands.
Sinkholes, instortende kanaalmuren, gammele bruggen: Amsterdam brokkelt af
De komende twee decennia zal de schilderachtige stad en toeristenmagneet er meer uitzien als één gigantische bouwplaats. Het was een regenachtige avond in april toen Marlies Pinksterboer, een Amsterdamse sieradenontwerpster , werd opgeschrikt door een hard, rommelend geluid. “Het was alsof een deel van een gebouw instortte”, zei ze. “Het was gek.” Het was te donker om te zien wat er was gebeurd, maar toen ze ’s ochtends de gordijnen opendeed, zag ze dat de straat aan de andere kant van de gracht was afgezet. Er was een groot zinkgat verschenen en een antieke lantaarnpaal ernaast was naar beneden gevallen. Een winkelwagentje, verslonden door de gapende put, glinsterde in het gat. Als het overdag was gebeurd, zei ze, “had er gemakkelijk iemand in kunnen vallen.”
Toen begon mevrouw Pinksterboer zich zorgen te maken over het 17e-eeuwse grachtenpand waarin ze woonde. “Zal dat ooit instorten”, vroeg ze zich half serieus af, terwijl ze op een van de oude bakstenen muren stond langs de grachten in haar wijk Groenburgwal, een van de oudste wijken van Amsterdam. Het gevaar is zeker niet overdreven. Amsterdam, met zijn schilderachtige grachten omzoomd met pittoreske 17e- en 18e-eeuwse gebouwen, een belangrijke Europese toeristische bestemming , brokkelt langzaam af. Er verschijnen zinkgaten in de kleine straatjes en bijna de helft van de 1.700 bruggen is gammel en moet worden gerepareerd, waardoor trams vaak in een slakkengang moeten oversteken. Terwijl een enorm project om de kanaalmuren te stutten van start gaat, begint de stad eruit te zien als één gigantische bouwplaats.
Het fundamentele probleem is de staat van de muren: ongeveer 200 mijl ervan zijn zo vervallen dat ze het gevaar lopen in de grachten te bezwijken en mogelijk gebouwen en mensen met zich mee te nemen. Vorig jaar stortte een grachtenmuur bij de Universiteit van Amsterdam zonder waarschuwing in, waardoor rioolbuizen bungelden en gedesoriënteerde vissen uit het water sprongen. Gelukkig liep er op dat moment niemand voorbij, maar een van de toeristenboten die constant door de grachten varen was net gepasseerd.
Net als een groot deel van Nederland ligt Amsterdam onder zeeniveau. Gebouwd op een moeras en sterk uitgebreid in de 17e eeuw, ligt de stad bovenop miljoenen houten palen die als fundering dienen. Op 13.659 daarvan rust bijvoorbeeld het Koninklijk Paleis op de Dam. Vrijwel alles in het centrum van Amsterdam wordt ondersteund door deze palen. Misschien verrassend, de palen zijn nog steeds in relatief goede staat, maar ze zijn ontworpen voor een andere leeftijd. “Destijds werden deze gebouwd om het gewicht van paarden en koetsen te dragen, niet van cementwagens van 40 ton en ander zwaar materieel”, zegt Egbert de Vries, de wethouder die verantwoordelijk is voor wat een enorm verbouwingsproject belooft te worden. Terwijl het moderne leven de stad veranderde, werden veel huizen versterkt met cement en beton, maar de onderbouwing van straten en kanaalmuren werd genegeerd. Veel van de houten palen zijn onder de druk verschoven, gebarsten of ingestort, waardoor de bruggen en kanaalzijwanden doorzakken en barsten. Water sijpelt dan naar binnen, maakt mortel schoon, holt de infrastructuur verder uit en creëert zinkgaten.
Voeg daarbij al het verkeer dat vrolijk door de 17e-eeuwse grachtengordel vaart waar Rembrandt eeuwen eerder naar zijn atelier zou lopen en Spinoza debatteerde over religie. SUV’s parkeren direct aan de randen van de grachten, terwijl vuilniswagens de boten hebben verdreven die vroeger het afval ophaalden. Vóór de pandemie scheerde een vloot toeristenboten door de grachten en maakten scherpe bochten die propellerturbulentie veroorzaakten en de fundamenten verder wegvreten. Er moest iets gebeuren, en snel. “Als we zo waren doorgegaan, waren we regelrecht op een catastrofe afstevend”, zegt de heer De Vries.
De reconstructie duurt zeker 20 jaar en kost 2 miljard euro, zo’n 2,5 miljard dollar en misschien nog wel meer, zo hebben experts berekend. “Dit zijn grote aantallen, en het werk moet plaatsvinden in een zeer druk, dichtbevolkt gebied”, zei de heer De Vries. “Hier wonen en werken mensen, en we hebben meestal veel toeristen.” In het centrum van de stad, in de Grachtengordel, worden momenteel 15 bruggen gerepareerd. Sommige zijn gesloten, zoals de Bullebak, een iconische brug en een cruciaal onderdeel van de infrastructuur van de stad. Ingenieurs proberen het instorten van de kanaalmuren waarmee de brug is verbonden te voorkomen en tegelijkertijd een web van elektriciteits- en internetkabels, telefoonlijnen en andere diensten die de brug gebruiken te ontwarren. “Het is een zeer complexe ingreep”, zegt Dave Kaandorp, een aannemer die aan de renovatie werkt. Hij zag wel een keerzijde, want de grachten werden ineens gebruikt waarvoor ze bedoeld waren. “We brengen nu veel van de bouwmaterialen over het water.”
Toch zien velen vooral de keerzijde van al het werk. Langs een aantal van de mooiste grachten van de stad zijn historische bomen gekapt om de druk op de kanaalmuren te verlichten. Stalen damwanden ondersteunen muren waarvan wordt aangenomen dat ze dreigen in te storten. Duikers en technici zoeken met op afstand bediende onderwatercamera’s naar de ergste scheuren. “Je had gehoopt dat de gemeente dit eerder had aangepakt”, zegt Kadir van Lohuizen, een bekende Nederlandse fotograaf die zich bezighoudt met klimaatverandering. Hij woont op een van de 2500 woonboten in Amsterdam. “In plaats daarvan gaven ze al hun geld uit aan de nieuwe metrolijn.” Die lijn, de Noord-Zuidlijn, ongeveer 11 kilometer lang, kostte meer dan 3 miljard euro en het duurde 15 jaar om te bouwen. De heer Van Lohuizen en de 24 andere booteigenaren langs de Waalseilandsgracht hebben onlangs te horen gekregen dat ze tijdelijk moeten verhuizen van plekken waar ze decennialang hebben afgemeerd, zodat reparaties aan de grachtenmuur kunnen worden uitgevoerd. “Sommige woonboten komen tijdelijk midden in het kanaal te liggen. Voor anderen bestaat de kans dat hun boten niet meer passen nadat er steunsystemen voor de wanden zijn geplaatst,” zei hij. “Het is een gigantische puinhoop. Op dit moment wordt er met twee kilometer per jaar gebouwd en moet er 200 kilometer gerepareerd worden. Dit kan een eeuw duren.”
De wethouder, de heer De Vries, erkende dat Amsterdam er de komende jaren anders uit zou zien dan zijn gebruikelijke ansichtkaart-zelf. Toch drong hij erop aan dat toeristen niet moeten worden ontmoedigd om te bezoeken. “We nodigen iedereen uit om te komen kijken wat we aan het doen zijn”, zei hij. “We willen bezoekers laten beseffen dat zo’n prachtige stad onderhoud nodig heeft.” Mevrouw Pinksterboer, de sieraadontwerpster, stond naast de afgesloten brug bij het zinkgat. Kleine rode platen zijn verbonden met de voet van de brug en met de kanaalmuren. “Die gebruiken ze om met lasers te meten of de verzakking toeneemt”, zei ze. “Het is een waarschuwingssysteem.”
Ze barstte los en zong een populair Nederlands kinderliedje:
Amsterdam, grote stad
Het is gebouwd op palen
Als de stad zou instorten
Wie zou dat betalen?
‘Volgens mij zijn wij dat,’ zei mevrouw Pinksterboer.
BRON: The New York Times
PROJECTINFORMATIE
Vervangen drie (monumentale) bruggen Vijzelstraat
Amsterdam
Een drukke winkelstraat die veiliger, ruimtelijker en overzichtelijker wordt. De Vijzelstraat in Amsterdam wordt compleet opnieuw ingericht. K_Dekker heeft in opdracht van Max Bögl in deze straat drie, waarvan twee monumentale bruggen (geheel of deels) vervangen, inclusief de restauratie werkzaamheden aan de monumentale onderdelen (metselwerk, natuursteen en smeedwerk). Twee daarvan zijn zelfs een Rijksmonument en dateren uit de 18e eeuw.
