In het oostelijke deel van Amsterdam Centraal Station heeft K_Dekker in opdracht van NS Stations de gloednieuwe UK-terminal opgeleverd. Een bijzonder project, niet alleen vanwege de technische complexiteit, maar ook vanwege de politieke druk, strakke planning, en de unieke bouwlocatie: recht onder het spoor, terwijl het treinverkeer dag en nacht doorging.

“Je moet je voorstellen dat boven onze hoofden de treinen bleven rijden, terwijl wij daaronder een compleet nieuwe terminal bouwden,” vertelt Eric Langedijk, projectleider bij K_Dekker. “De al bestaande constructie moest bestand zijn tegen enorme krachten en alle bewegingen op kunnen vangen, zeker bij een noodstop van twee treinen tegelijk. Theoretisch kan de bak dan vijf centimeter bewegen. Daar moet je echt op anticiperen.”

Bouwen terwijl het ontwerp nog leeft

De bouw begon nog voordat het ontwerp volledig was afgerond. “Een risicovolle keuze,” erkent Arthur de Groot, technisch ontwikkelaar bij NS Stations. “Maar nodig vanwege de deadline. Er was een enorme politieke druk om de Eurostar-treinen op tijd weer te laten rijden.”

Een flexibel ontwerpteam werkte met man en macht aan het definitieve ontwerp, terwijl K_Dekker alvast begon met de uitvoering. “We hadden een engineeringsbureau voor het uitvoeringsontwerp, maar tijdens de uitvoering kwamen er nog allerlei wijzigingen en aanvullingen bij,” aldus Langedijk. “Dat vergt veel flexibiliteit van iedereen: bouwers, ontwerpers en onderaannemers.”

Vast team, nachtlogistiek en slimme samenwerking

Vanwege de complexiteit en beperkte ruimte, koos K_Dekker voor vaste partners die het station goed kenden. De logistiek was een uitdaging op zich. Materialen werden in een hub net buiten de ring verzameld, om ’s nachts naar het station te worden gebracht. “Zo konden we elke ochtend starten zonder overlast voor reizigers,” zegt De Groot.

Dagelijks overleg met andere bouwers die tegelijkertijd op het altijd drukke station (en zelfs in dezelfde passage van het station) aan het werk zijn – ProRail, BAM, Strukton – was noodzakelijk. “Amsterdam Centraal is momenteel één grote bouwplaats. Je moet elkaar de ruimte geven en continu afstemmen,” aldus Langedijk. “Gelukkig kenden veel mensen elkaar. Dat helpt.”

Esthetiek en functionaliteit voor reiziger én personeel

De nieuwe terminal is een wereld van verschil met de vorige situatie. “Vroeger stond je als Eurostar-reiziger in een tijdelijke huisvesting op een winderig perron buiten de sporenkap. Nu heb je een ruime, comfortabele en mooi vormgegeven terminal,” aldus De Groot. “Ook voor het personeel is er nu een fatsoenlijke pauze- en kleedruimte.”

Reizigers passeren na het scannen van hun ticket en de nodige secirity checks eerst de Nederlandse douane en vervolgens de Britse grenscontrole. Daarna komen ze via lift of roltrap uit op het juiste perron. “Een groot voordeel voor mindervaliden en reizigers met veel bagage,” zegt Langedijk.

Beveiliging als bouwkundige uitdaging

De terminal huisvest naast reizigers ook gevoelige ruimtes van de Koninklijke Marechaussee en de Britse grenscontrole. “De beveiligingseisen waren extreem,” zegt De Groot. “We mochten niet eens weten welke apparatuur er werd gebruikt. Er zijn onderdelen gebouwd waarvan we niet eens weten wat het precies is. Alleen een schets, geen papieren document.”

Om aan de Engelse veiligheidseisen te voldoen, zijn wanden, plafonds en vloeren versterkt met staal. “De constructie moet bij wijze van spreken bestand zijn tegen een aanval met een vrachtwagen,” zegt Langedijk. Ook zijn er vier serverruimtes gebouwd, waarvan de inrichting en toegang aan strenge regels zijn gebonden.

Business lounge in aantocht

De huidige terminal is slechts het eerste deel van de totale ontwikkeling. In een volgende fase – aangeduid als fase 1B – wordt gewerkt aan een aparte business lounge. “Daar zit minder urgentie op, omdat deze niet essentieel is voor het reguliere reizigersproces,” legt De Groot uit. “Maar hij is wél belangrijk voor de zakelijke markt.”

De gevel van deze toekomstige lounge is inmiddels gebouwd; de verdere inrichting wordt voorbereid in bouwteamverband. “We moesten de bouw in eerste instantie uitstellen vanwege een ander project van ProRail, maar dat deel wordt nu alsnog afgemaakt,” aldus Langedijk. Naar verwachting kan de bouw van de lounge relatief eenvoudig worden opgepakt. Daarmee krijgt de terminal een passende aanvulling voor reizigers die meer comfort en zakelijke voorzieningen zoeken.

Trots op samenwerking en resultaat

Ondanks de druk, technische eisen en de continue aanwezigheid van reizigers, is het project op tijd opgeleverd. “Dat is alleen gelukt omdat iedereen – van opdrachtgever tot onderaannemer – zich flexibel opstelde,” zegt De Groot. “Geen gedoe, geen juridische strijd, maar samen de schouders eronder.”

Langedijk sluit zich daarbij aan: “Je hebt altijd risico’s, maar door transparantie en overleg kun je die samen managen. Zo hoort het te gaan.”

Inmiddels is de terminal volop in gebruik en worden de laatste puntjes op de i gezet. De Eurostar rijdt, de reizigers zijn tevreden, en Amsterdam Centraal is een stuk toekomstbestendiger geworden. “Maar,” besluit De Groot, “hier is het nooit echt klaar. Het station blijft zich aanpassen aan de tijd.”

Amsterdam Centraal Station

In het oostelijke deel van Amsterdam Centraal Station heeft K_Dekker de nieuwe Eurostar UK Terminal gebouwd. Dit ambitieuze project moet Eurostar-reizigers naar Londen een eersteklasgevoel geven in het hart van Amsterdam Centraal. En daar kwam het nodige bij kijken.

De karakteristieke Inktpot, het grootste bakstenen gebouw van Nederland met zijn indrukwekkende 22 miljoen gemetselde stenen, vormt het decor van een gesprek over een bijzondere innovatie. Gelegen aan het Utrechtse Moreelsepark, naast station Utrecht Centraal, doet dit rijksmonument dienst als hoofdkantoor van ProRail. Opvallend detail: een 12 meter brede vliegende schotel, ontworpen door kunstenaar Marc Ruygrok, siert nog steeds het dak als overblijfsel van de kunstmanifestatie Panorama 2000.

Binnen, in een van de vergaderzalen, schuiven vier betrokkenen aan tafel: systeemspecialist Stijn Debets, bouwmanager Wouter de Groot en technisch projectleider Robert Roosemalen van ProRail en projectleider Lennard Avery van K_Dekker bouw & infra. Ze bespreken een ontwikkeling die stilaan revolutionair te noemen valt binnen de spoorbouw: modulaire onderstations langs het spoor.

Wouter de Groot opent het gesprek: “Het project wordt in de ontwerp- en voorbereidingsfase begeleid door een technisch projectleider, maar zodra we de uitvoering ingaan, komt bouwmanagement aan zet. Mijn taak is ervoor te zorgen dat alles volgens planning en specificaties verloopt.”

Stijn Debets vult aan vanuit zijn perspectief als systeemspecialist: “Mijn rol richt zich vooral op regelgeving, beleid en het initiëren van innovaties binnen ProRail. Dit modulaire concept is een essentiële stap naar standaardisatie en duurzaamheid. We bouwen iets voor de lange termijn, waarin flexibiliteit en toekomstbestendigheid centraal staan.”

Het modulaire systeem dat wordt ontwikkeld, bestaat uit prefab gebouwmodules die elders worden geproduceerd en voorgebouwd met installaties en vervolgens naar de uiteindelijke bouwlocatie worden getransporteerd en geassembleerd. “We hebben al enkele modules volledig voorgebouwd klaarstaan in Beverwijk,” vertelt Lennard Avery. “Deze modules zijn nagenoeg plug-and-play, getest en volledig klaar voor transport.”

De voordelen van standaardisatie

De voordelen van dit innovatieve systeem zijn duidelijk. “Door modulair te bouwen, verkorten we aanzienlijk de bouwtijd op locatie,” zegt Lennard. “Daarnaast biedt het systeem grote voordelen qua duurzaamheid. Alles is demontabel en herbruikbaar.”

Technisch projectleider Robert Roosemalen benadrukt het belang van doorlopende verbetering: “We werken continu aan het optimaliseren van het ontwerp. Recentelijk hebben we bijvoorbeeld aanpassingen doorgevoerd zoals betere kabelgeleidingen en efficiëntere module-indelingen. Dit doen we door praktijkervaringen direct mee te nemen in het ontwerp.”

Deze aanpak borduurt voort op de basis die in een eerdere editie van Bouwbericht al werd beschreven. Destijds zetten Robert Roosemalen en Jaap ter Voort van K_Dekker uiteen hoe modulair bouwen de weg vrijmaakt voor standaardisatie en duurzaamheid binnen ProRail. De nadruk lag toen op het initiële ontwerp en de ambitieuze doelstellingen voor hergebruik, recycling en circulair bouwen. De huidige voortgang toont aan hoe deze visie inmiddels steeds concreter wordt gerealiseerd.

Naar massaproductie van onderstations

De ambities reiken verder dan één of twee locaties. “Vanaf 2027 gaan we jaarlijks zestig tot tachtig modules produceren,” aldus Stijn. “Dit vergt een speciale productielijn vergelijkbaar met die van de automobielindustrie. Daarom bereiden we momenteel een Europese aanbesteding voor, waarmee we in 2026 willen starten.”

Bouwmanager De Groot voegt hieraan toe dat flexibiliteit essentieel blijft: “Elke locatie is uniek, maar door standaardisatie en modulariteit kunnen we snel inspelen op specifieke behoeften, zonder in te leveren op kwaliteit.”

Omgaan met praktische uitdagingen

Tijdens het gesprek komen ook praktische uitdagingen aan bod, zoals gemeentelijke vergunningsprocedures die soms onverwacht lang duren, en de continue behoefte aan flexibiliteit in het ontwerp. Gemeentes hebben soms bijvoorbeeld specifieke wensen over de architectuur, zoals een afwijkend dakontwerp, dat niet direct aansluit bij het gestandaardiseerde modulaire systeem. Dit soort situaties vraagt om creativiteit en diplomatie in het overleg met lokale overheden. Daarnaast speelt de keuze voor materialen een grote rol; duurzame oplossingen evolueren snel, waardoor het belangrijk blijft regelmatig het ontwerp tegen het licht te houden en verbeteringen te implementeren.

Een optimistische blik op de toekomst

Ondanks deze uitdagingen overheerst vooral optimisme onder de deelnemers. Stijn Debets vertelt trots: “We hebben nu iets ontwikkeld dat écht toekomstbestendig is en dat bovendien aansluit bij belangrijke duurzaamheidsdoelstellingen, zoals die van het klimaatakkoord van Parijs.”

Het enthousiasme is duidelijk voelbaar, niet alleen binnen ProRail zelf, maar ook vanuit de bredere sector. Netbeheerders, andere infrastructurele organisaties en lightrailmaatschappijen tonen inmiddels serieuze interesse in het concept en volgen de voortgang nauwlettend.

Met een scherp oog voor detail, duurzaamheid en gebruiksgemak manifesteert het modulaire onderstation zich nadrukkelijk als een toonbeeld van innovatie binnen de infrastructuursector. De flexibiliteit en de mogelijkheid om modules eenvoudig te vervangen of te upgraden biedt aanzienlijke voordelen voor onderhoud en levensduur. Bovendien benadrukken de deelnemers dat de productie van modules buiten de bouwlocatie leidt tot minder overlast naar de omgeving en een kortere bouwtijd, wat weer positief bijdraagt aan maatschappelijke acceptatie.

Waar vorig jaar vooral de theoretische mogelijkheden en de startfase van deze revolutionaire bouwmethode werden toegelicht, zien we een jaar later dat theorie en praktijk daadwerkelijk samenkomen. De schroefpalen worden in mei aangebracht, de modules gaan in juli naar de bouwplaats en in september operationeel. De gezamenlijke inspanningen en ambities laten zien dat modulair bouwen alles in zich heeft om de nieuwe standaard te worden voor technische gebouwen langs het spoor, en mogelijk zelfs daarbuiten.

Den Haag

In Den Haag Noord bouwt ProRail met K_Dekker aan een bijzonder project: het eerste onderstation van Nederland dat helemaal modulair en circulair is. Dit betekent dat het station uit losse onderdelen bestaat die hergebruikt kunnen worden, en dat het op een milieuvriendelijke manier wordt gebouwd. Samen met K_Dekker laat ProRail zien hoe je op een slimme en duurzame manier stations kunt maken.

Deze week is gestart met de restauratiewerkzaamheden in de stationshal van treinstation Naarden-Bussum. Nadat de hele oostzijde eerder dit jaar in een geheel nieuw jasje werd gestoken, wordt de stationshal uit 1926 juist in de originele staat hersteld. „We gaan het zo restaureren zodat het weer vijftig jaar mee kan”, aldus Luuk Stammes, werkvoorbereider van aannemer K. Dekker.

Lopend door de stationshal zijn de voorbereidingen volop aan de gang. „Er zijn drie fasen, zeg maar drie blokken waarin werkzaamheden verdeelt kunnen worden; het schoonmaken, herstellen en schilderen”, legt stationsmanager Robert Yallop uit, terwijl hij rondloopt in de ruime door NS- architect Herman Schelling ontworpen stationshal. Het gebouw in kubistisch expressionistische stijl kenmerkt zich door de vele strakke lijnen. „Ik heb vijf stations in beheer en vind dit veruit de mooiste. Ik vind het lijnenspel zelf prachtig, maar je moet er wel van houden”, concludeert Yallop.

Het pand is gezamenlijk bezit van de NS en ProRail en een monumentaal pand. Aannemer K. Dekker zal de komende maanden gebruiken om alles weer in de staat van 1926 terug te brengen (kosten 500.000 euro). „Het begon natuurlijk met de aanpassing van de sporen. Dan moeten er toch dingen van zijn plaats of veranderd worden en dan gaat er een treintje lopen en komt van het een het ander”, vertelt Yallop over de reden van de restauratiewerkzaamheden waarbij deze week is begonnen met het afdekken van de vloeren, legt Stammes telefonisch uit. „We gaan onder andere met een hoogwerker naar binnen en willen de tegelvloer eronder niet beschadigen.”

Verstevigingen

Over de hele hal liggen de planken inderdaad al strak langs elkaar. Daarnaast is veel afgeplakt en om de lange kroonluchters in de hal is plastic aangebracht. Yallop: „Het plafond gaat ook geschilderd worden. Maar het aankomende weekend wordt eerst alles wat steen en metselwerk is, schoongemaakt.”

Dat gebeurt met een soort pasta. Stammes: „Dat brengen we erop aan en als we dat eraf halen is het schoon. Daarna gaan we oude reparaties herstellen. Daar waar het niet netjes gebeurd is, herstellen we nu opnieuw op een correcte manier.” Ook eventuele scheuren moeten worden gerepareerd. „In sommige gevallen brengen we ook verstevigingen aan tussen de voegen. Er is een tijd terug ook een plofkraak geweest en daarvan is ook nog wat schade.”

Dertig monsters

Ook wijkt de kleur van de stenen waarmee het gat toen gedicht is en ooit de pinautomaat zat, nogal af van de overige stenen. Uiteindelijk moet alles in de hal weer dezelfde originele steen gaan worden. Stammes: „We hebben dertig monsters moeten aanleveren om tot de steen te komen die goed past. Het was nogal een werk om de juiste glazuurlaag te krijgen.”

Ook om de oorspronkelijke kleur te vinden voor de buitenvensters, moest creatief te werk worden gegaan. „Op de tegeltjes van de klok aan de buitenzijde van het station is ooit dezelfde kleur gebruikt als op de kozijnen”, vertelt Stammes. „Van een van de tegeltjes is daarom wat verf afgeschraapt en dat is naar een laboratorium gestuurd en daarop is kleurenonderzoek gedaan. Zo weten we wat ooit de oorspronkelijke kleur was. We moeten namelijk werken met de materialen die toentertijd gebruikt werden.”

Toen en nu

„We moeten 1926 en 2022 bij elkaar zien te brengen”, legt Yallop de uitdaging uit. ,,We huren een speciale architect in die hierin gespecialiseerd is en aangeeft wat we kunnen gebruiken, wat niet en wat eventueel alternatieven zijn. Zo’n monumentaal pand geeft toch een bepaalde verplichting. Daar wil je goed voor zorgen.”

En dit station had duidelijk een beetje liefde nodig, merkte Yallop. Zo is ook alle elektriciteit een beetje ratjetoe. „Er zijn camera’s opgehangen, draden voor verlichting en vluchtwegbebording en elke keer is een gedeelte gedaan, dus dat is nu wat rommelig”, ziet Stammes. „We gaan dat integraal aanpakken en alles in een keer netjes wegwerken.”

Glimmend metaal

En dan kan het zelfs zo zijn dat het er niet mooier op wordt. ,,Die grijze plastic buis die daar naar een van die borden loopt ziet er nu redelijk onopvallend uit”, wijst Yallop naar twee lichtgevende borden boven de trappen, waarvan een een digitaal scherm met de vertrekkende treinen. ,,Omdat je moet werken met kleuren en materialen uit die tijd, kan het zijn dat de buis ernaartoe nu een glimmend metaal wordt en wel opvalt.”

Boven het digitale bord is overigens nog duidelijk te zien waar vroeger een ronde klok gehangen heeft. ,,Dat zijn typisch van die dingen die schoongemaakt gaan worden”, weet Yallop. Ook wijst hij naar verschillende plekken in de wand waar gaatjes zitten of een andere kleur steen is gebruikt. Ook de daklichten worden vanwege ARBO-regels voorzien van gelaagd glas, het dak gerepareerd en het glas voor de glas-in-loodramen aan de voorkant van stevig glas voorzien.

Vocht

Overigens zorgde vocht de afgelopen jaren voor de grootste problemen. Stammes: ,,Doordat er veel lood niet goed zat en er lekkages zaten in de dakbedekking is veel vochtschade ontstaan. Ook veel van de hemelwaterafvoeren, dat is een duur woord voor regenpijp, liepen inpandig. Dat leverde condens en ook vochtschade op. We hebben alle pijpen nu buiten aangebracht en kan het herstellen beginnen.”

En dan kan het zo zijn dat het er niet eens mooier op wordt. ,,Die grijze plastic buis die daar naar een van die borden loopt ziet er nu redelijk onopvallend uit”, wijst Yallop naar twee lichtgevende borden boven de trappen, waarvan een een digitaal scherm met de vertrekkende treinen. ,,Omdat je moet werken met materialen uit die tijd, kan het zijn dat de buis ernaartoe nu een glimmend metaal wordt en wel opvalt Het is een kwestie van smaak, maar sommigen zullen dat misschien minder mooi vinden.”

De buitengevel aan de oostzijde werd dit voorjaar al opgeleverd. Op 22 december moet de restauratie van de hal afgerond zijn. Of dat gaat lukken? , Stammes: ,,Jazeker! We willen met kerst thuis zijn.”

BRON: Noordhollands Dagblad

ProRail maakt de technische gebouwen, beter bekend als railgebonden gebouwen modulair, circulair, energieneutraal en fauna-inclusief. In totaal staan er zo’n 1500 van deze technische gebouwen langs het spoor in Nederland. De nieuwe generatie modulaire en circulaire gebouwen draagt bij aan de ambities op het gebied van duurzaamheid. Daarbij maakt dit het spoor meer toekomstbestendig. ProRail vindt het tijd om modulair en circulair te combineren, zodat alle (duurzaamheids)ambities samenkomen. Met dit programma laten we zien dat dit ook écht kan. ProRail staat ervoor open om samen met marktpartijen dit concept verder te ontwikkelen en K_Dekker is één van die marktpartijen.

Via deze link kunt u meer lezen over dit innovatieve programma.

ProRail heeft een innovatiepartnerschap opgericht om samen met vijf marktpartijen de keerwanden langs perrons duurzamer te maken. Trots mogen wij vermelden dat wij één van deze vijf partijen zijn en mogen participeren in deze innovatieve samenwerking! Wij doen dit in samenwerking met Movares en Bruil Beton. Afgelopen vrijdag hebben we het contract getekend voor dit innovatiepartnerschap. Samen gaan we aan de slag met innovatieve, duurzame materialen die de impact op het milieu flink verminderen.

“Keerwanden langs perrons duurzamer maken, samen met marktpartijen. Dat is ons doel met het nieuwe innovatiepartnerschap”, zegt Astrid Bunt, directeur Stations van ProRail. “Dat is nodig, want de huidige keerwanden zijn gemaakt van beton. Bij de productie van beton komt veel CO2 vrij”, vult Karel van Gils, directeur Innovatie van ProRail.

Ideeën doorontwikkeld

ProRail tekende met vijf marktpartijen contracten voor het innovatiepartnerschap. Deze partijen gaan aan de slag met innovatieve materialen die de impact op het milieu flink verminderen. Het innovatiepartnerschap is een stap om uiteindelijk ook grotere betonnen constructies te verduurzamen.

De vijf marktpartijen hebben diverse oplossingen voor duurzame keerwanden. Deze gaan ze doorontwikkelen en geschikt maken voor het spoor. Het gaat om bijvoorbeeld gebruik van gerecycled materiaal of minder materiaal. Je kunt ook denken aan gebruik van andere soorten materiaal. Natuurlijk moeten deze materialen minstens zo sterk zijn als de huidige keerwanden.

Onderzoek en testen

De vijf partijen BPN B.V., Extreme Eco Solutions, K_Dekker bouw & infra, Kemper Beton B.V. en Van Dijk Beton B.V. starten met de onderzoeksfase. Daarin onderzoeken ze de impact, haalbaarheid en economisch perspectief van de innovaties. Ze stellen ook een plan van aanpak op voor fase 2, de testfase.

Het testen gebeurt eerst in het lab op een keerwand van één meter, daarna is de test in de praktijk. Op een station in Midden-Nederland vindt circa twee jaar een test plaats op een stuk keerwand van vijf meter. De partijen die succesvol de testfase doorlopen, doen in fase 3 een commerciële aanbieding voor toepassing van hun oplossing op een perron binnen het stationscontract ‘Perrons op Norm’ (PON). BRON: PRORAIL

Positief verrast door de inzet van BIM: Negen mooie toegankelijke stations realiseren en slim omgaan met tijd en geld. Dat is wat aannemer K_Dekker bouw & infra b.v. en Sweco wilden bereiken. Alhoewel wat sceptisch in het begin kozen zij in 2017 om BIM in te zetten. Nu de stations bijna klaar zijn, zijn ze laaiend enthousiast. Rick Bleeker, projectleider bij K_Dekker en Chiel Rengers, projectmanager bij Sweco, nemen je mee op hun BIM-reis. Bron: Sweco

Wat moest er precies gebeuren met de stations?

Rick: “ProRail wil goed toegankelijke en bereikbare stations voor alle reizigers. Ook als je reist met een kinderwagen, bagage, een rolstoel of als je een functionele beperking hebt. In Nederland was dat nog niet bij alle stations het geval. K_Dekker kreeg de opdracht om negen stations, waaronder de stations Alkmaar-Noord, Bloemendaal, Den Helder Zuid, Tilburg Reeshof, Haarlem Spaarnwoude en Driehuis aan te pakken. Samen met Sweco, architect VenhoevenCS en veel andere partijen zijn nu ook deze stations voor iedereen toegankelijk.”

Alkmaar

Goede bereikbaarheid van de stations voor alle reizigers is voor ProRail heel belangrijk. Toch zijn er in Nederland nog stations die matig toegankelijk zijn voor mindervaliden. In 2015 heeft K_Dekker met ProRail een contract getekend voor de verbetering van 9 stations in Nederland. Station Alkmaar Noord kwam ook aan de beurt: dit station heeft een complete metamorfose ondergaan. Na 40 jaar voldeed het station niet meer aan de eisen voor een toegankelijk station. Het station is grotendeels afgebroken en herbouwd. Veilig, duurzaam en toegankelijk voor iedere reiziger.

Na afronding van je opleiding het diepe in gegooid worden op de werkvloer door middel van een traineeship. Talent Teun heeft het aangedurfd, zijn verantwoordelijkheid genomen en laat in deze video zien hoe enorm veel hij hiervan leert! Een flitsende start van zijn carrière! Meer weten? Pagina Traineeship

Alleen ga je snel, samen kom je verder! Dit weekend alweer het 3e treinvrije weekend (van de 6) bij station Haarlem CS. Alle samenwerkende partijen raken al écht op elkaar ingespeeld en weten inmiddels feilloos hoe het treintje loopt. Zo gaaf dat we daardoor elke TVP weer slimmer en dus sneller kunnen werken, chapeau! Vandaag stond in het teken van ballast verwijderen, voeg- en metselwerkherstel, herstel en verankeren van natuursteen, het maken van dilataties en injectiewerk.

We horen vaak: wat is dit mooi geworden’. Station Alkmaar Noord is klaar. Veel mensen staken illegaal het spoor over. ’Iedereen denk dat elke trein hier stopt. Maar vijf keer per dag rijden ze door’. Google Streetview is niet helemaal bij de tijd. Plaats het poppetje op de kaart bij station Alkmaar Noord en je ziet nog het bakstenen stationsgebouw uit de jaren ’80. Fraai is anders.

Dick Hendrikse van aannemer K_Dekker bouw & infra deed dat laatst. ,,Ik was al bijna vergeten hoe het eruit zag. Ik dacht: oh ja, zo was het.’’ Collega Rick Bleeker: ,,Echt een lelijk gebouw.’’

Niets doet daar nu nog aan denken. Het nieuwe station, ontworpen door architectenbureau Venhoeven CS, is klaar. Helemaal hip. Glazen wachtruimtes zitten onder grote luifels, die lijken te zweven in de lucht. Liften in glazen schachten leiden naar de perrons en het tunneltje onder het spoor, dat nu licht en overzichtelijk is. Dit is niet meer de plek waar je zo gauw mogelijk weg wilt. Een plek om even te blijven. Om neer te strijken op de lange traptreden van beton. Op mooie zomerdagen zoals nu gebeurt dat volop.

Een klein jaar werkten Hendrikse, Bleeker en tientallen collega’s aan de metamorfose van Alkmaars tweede stationsgebouw. Ze sloten het bedompte tunneltje af, sloopten het oude gebouw, plaatsten damwanden en bouwden weer op. Drie keer was er een weekend waarin het treinverkeer compleet stil werd gelegd en er continu in ploegendiensten werd doorgewerkt. ,,Dan zijn hier dag en nacht, zo’n dertig of veertig man aan het werk. Het is spannend, want wat er ook gebeurt: de trein gaat maandagochtend om 5 uur weer rijden en dan moet de klus wel klaar zijn.’’

Twee stoeptegels

Een minder in het oog springende aanpassing is dat de perrons over de hele lengte met twee stoeptegels zijn verbreed. Dat maakt het station geschikt voor een grotere reizigersstroom. Bleeker: ,,Het gebied aan de zuidkant wordt ontwikkeld. Daar komt woningbouw. En de Europese School komt hier. Dus het aantal reizigers zal flink toenemen.’’ Dick Hendrikse: ,,Ik dacht eerst, wat stelt dat nou voor, die 60 centimeter extra per perron. Maar het scheelt zeker.’’

Dinsdag 20 juli is de officiële opening van het stationsgebouw. De mannen van K_Dekker balen dat het glas aan de noordkant van de tunnel onder het spoor nog niet op zijn plek zit. ,,Dat is samen met de beplanting het enige wat nog moet gebeuren’’, zegt Bleeker. ,,De glaszetter kwam vorige week, maar met verkeerd glas. En het nieuwe moet nu weer uit Duitsland komen.’’ Hendrikse: ,,Maar het station kan veilig open.’’

Omlopen

Vanwege corona is er geen publiekshappening. Wel worden er koeken uitgedeeld aan de reizigers. Die kunnen het hebben, want het afgelopen jaar hebben ze, als het goed, is vele duizenden stappen extra gezet. Omdat het tunneltje dicht was, moest iedereen omlopen via de Schinkelwaard.

Punt was alleen dat niet iedereen dat braaf deed. De tunnel was amper dicht of de eerste reizigers staken illegaal het spoor over. Het waren er dagelijks tientallen. Hendrikse zegt dat hij zelfs een keer iemand zag die met zijn fiets op zijn rug de oversteek maakte.

,,ProRail is met de scholen in de buurt gaan praten, er kwamen verkeersregelaars bij de ingang, maar het stopte niet’’, zegt Hendrikse. ,,Iedereen denkt dat het ongevaarlijk is omdat elke trein op station Noord stopt. Maar er zijn dus ook vijf treinen per dag die doorrijden. Een van die vijf komt om 8.15 uur, precies in de spits met al die scholieren. Toen het donkerder werd en het risico op gladheid toenam, hebben we gezegd: dit moet stoppen.’’

Bleeker zegt dat in die periode zelfs is overwogen het hele station te sluiten. Een ingrijpend besluit voor een station waar zo’n 4800 (cijfer uit 2018) mensen per dag opstappen. Zover kwam het gelukkig niet. Camerabewaking, het afsluiten van de zij-entrees en de inzet van beveiligers bracht eind vorig jaar de ommekeer. ,,De mensen konden nog maar op één plek het perron op en daar stond continu een bewaker. Van ’s ochtends 5 tot ’s nachts 1 uur. En toen was het eindelijk onder controle.’’

Complimenten

Hendrikse en Bleeker zijn trots op het nieuwe station. ,,We bouwen veel voor ProRail, maar wij wonen hier zelf, dus dit is een thuiswedstrijd voor ons’’, zegt Bleeker. Het publiek overlaadt de bouwers moet complimenten. ,,Iedereen zegt: wat is dit mooi geworden.’’

En dan te bedenken dat er eigenlijk maar één ding hoefde te gebeuren. Bleeker: ,,Het station was niet toegankelijk voor invaliden. ProRail had kunnen volstaan met het plaatsen van liften. Dat is niet gebeurd. Dat moet ik zeggen: als ProRail iets aanpakt, dan doen ze het goed.’’

BRON: Noordhollands Dagblad 20 juli 2021 

Alkmaar

Goede bereikbaarheid van de stations voor alle reizigers is voor ProRail heel belangrijk. Toch zijn er in Nederland nog stations die matig toegankelijk zijn voor mindervaliden. In 2015 heeft K_Dekker met ProRail een contract getekend voor de verbetering van 9 stations in Nederland. Station Alkmaar Noord kwam ook aan de beurt: dit station heeft een complete metamorfose ondergaan. Na 40 jaar voldeed het station niet meer aan de eisen voor een toegankelijk station. Het station is grotendeels afgebroken en herbouwd. Veilig, duurzaam en toegankelijk voor iedere reiziger.

Dat een project met diverse stakeholders die soms uiteenlopende belangen hebben het uiterste vraagt op communicatief vlak, blijkt wel uit de duizenden mails die er in iets meer dan twee jaar tussen K_Dekker en opdrachtgever ProRail over en weer zijn gestuurd. “De lijntjes waren kort en de samenwerking verliep dan ook lekker vlot.”

Op het station in Castricum zouden oorspronkelijk twee liften komen: één bij de hoofdingang en één op het middenperron. “Een relatief klein project”, vertelt Renske Snels, bouwmanager bij ProRail en van start tot finish betrokken bij CASABAM – het project om de toegankelijkheid voor mindervaliden op de stations van Castricum, Almere Buiten en Almere Muziekwijk te verbeteren. Dat kleine was er in Castricum al snel af. “Eerst meldde de gemeente zich – die wilde wel graag een mooier station, dat beter zou passen bij de opgeknapte omgeving. Aan de scope van het project werden toen een derde lift aan de duinzijde en mooie open trapopgangen aan beide zijden van het station toegevoegd. Vervolgens bood NS Stations aan om de kiosk te upgraden en te verplaatsen naar het perron. En ja, toen hebben we bij ProRail de kans gegrepen om het complete station grondig aan te pakken. Niet alleen de toegankelijkheid verbeteren maar ook het stationsmeubilair vernieuwen bijvoorbeeld.” Kortom: overleggen, vergunningen aanvragen, afstemmen, risico’s analyseren, planningen maken, taken verdelen. En mailen dus, heel veel mailen.

“Goede communicatie is cruciaal. In elk project, maar ook – of juist – als het ontwerp tot in detail is afgestemd en goedgekeurd. En zeker bij stations. Als iets teamwork is, is het wel werk aan het spoor en op stations”, zegt Patrick Mes, uitvoerder van K_Dekker. Want de treinen rijden gewoon door, reizigers komen en gaan – en daar moet je als uitvoerder continu rekening mee houden. “Zeker tijdens de treinvrije periodes werken we optimaal samen, om in een zeer kort tijdsbestek zoveel mogelijk werk uit te voeren omdat er dan geen reizigers zijn en de treinen niet rijden.”

STRANDGEVOEL

“Elke treinreiziger naar Castricum weet op het nieuwe station direct dat hij of zij in een kustplaats is gearriveerd. De bijzondere luifels van staal met een gespannen PVC-membraan aan de voor- en achterkant van het station geven het gevoel in een strandtent te zijn. De natuurlijke uitstraling van de fietsenstalling, ontworpen als duin, vormde voor de architect – die ook de stalling had ontworpen – het uitgangspunt voor het ontwerp van het station. Luifel, station en stalling vormen één geheel, met de luifel als uitnodigende kop. Ook is de entree veel opener”, vertelt Patrick Mes. Het is dan ook een mooi passend geheel geworden, vinden ze bij ProRail. “Veel glas, strak tegelwerk, nieuwe tunnelverlichting en vooral de verbeterde toegankelijkheid met uiteindelijk drie liften maken het echt tot een prachtig station”, licht Renske Snels toe. Eind mei is het station officieel geopend. Goede timing: laat die strandgangers maar komen!

VEEL MEER STATIONS

Niet alleen op de stations van Castricum, Almere Buiten en Almere Muziekwijk heeft K_Dekker de toegankelijkheid verbeterd, maar ook op die van Den Helder Zuid, Bloemendaal, Haarlem Spaarnwoude, Tilburg Reeshof, Alkmaar Noord en Driehuis. Het werk aan die laatste twee wordt deze zomer en dit najaar afgerond. In Almere en Castricum stond vooraf vast wat er precies moest gebeuren, voor de andere stations heeft K_Dekker zelf de meeste optimale oplossing bedacht. “Soms past een hellingbaan beter dan een lift. En soms is het praktischer een lift te plaatsen in een bestaande tunnel dan een traverse bovenlangs”, vertelt Patrick Mes.

Werken met een aannemer die het spoorwereldje kent en vooral ook snapt, is absoluut een pre, vindt Renske Snels. “Op en rond het spoor gelden afwijkende processen en protocollen. Ook de veiligheidsprocedures zijn anders en vereisen daarom extra aandacht. Daar zijn ze bij K_Dekker minstens zo alert op als wij.”