Al tijdens de bouw van deze constructie wordt rekening gehouden met duurzaamheid en CO₂-reductie. SKAO nam een kijkje achter de schermen bij K_Dekker bouw & infra, hoofdaannemer van het Forum Zuid.

Bij de realisatie van het Forum Zuid is K_Dekker als hoofdaannemer verantwoordelijk voor de bouw van de fietsenstalling en een verhoogd plein dat tussen het Beatrixgebouw, de Openbaar Vervoer-Terminal en het Stationsplein West ligt. Het plein loopt over de Mineurslaan door tot op het dak van de stalling en vormt een verbinding met de Moreelsebrug. De fietsenstalling moet ruimte bieden voor 3000 fietsen.

Voor het ontwerp van het Forum Zuid is het architectenbureau Group A verantwoordelijk. In de fietsenstalling wordt duurzaamheid onder meer vertaald naar een dynamische lichtregeling, waarbij verlichting wordt gedimd bij afwezigheid van personen in de ruimte. Daarnaast krijgt het verhoogde plein voldoende groenvoorziening die niet alleen bijdraagt aan de sfeer van de omgeving, maar ook een oplossing biedt voor een veranderend stadsklimaat. Door regenwater op te vangen voor hergebruik, worden de planten op het Forum Zuid van water voorzien.

Bouwen in een zee van bouwputten

“Voor de aanbesteding van het Forum Zuid, hebben we ons ingeschreven door gebruik te maken van de CO₂-Prestatieladder”, vertelt Maarten Snijder, projectleider bij K_Dekker bouw & infra. “In dit werk heeft de opdrachtgever, Gemeente Utrecht, aanbestedingsrichtlijnen opgesteld op basis van de Economisch Meest Voordelige Inschrijving (EMVI). Daarbij werden inschrijvingen beoordeeld op basis van de planning en communicatie, bereikbaarheid, duurzaamheid en CO₂-reductie.”

In het plan van aanpak boog K_Dekker zich onder andere over de bereikbaarheid van het stationsgebied tijdens het bouwproces. “Hoe borgen we de bereikbaarheid van het Beatrixgebouw en de omliggende bouwplaatsen tijdens de uitvoering van dit project? Wij zijn immers niet de enige die op dit moment in het stationsgebied bouwen. Daarom communiceren wij regelmatig met betrokken partijen om de werkzaamheden voor alle bouwers hier vlot te laten verlopen”, zegt Snijder.

CO₂-reductie aanjagen met brandstofbesparing

Het aannemersbedrijf besloot om materieel zoveel mogelijk buiten de spitsuren te transporteren. Dit moet overlast voor de omgeving en verkeersopstopping voorkomen. Naast het slim transporteren van materieel en materiaal, houdt K_Dekker rekening met de CO₂-uitstoot die door bouwmachines wordt veroorzaakt.

“De CO₂-voetafdruk van K_Dekker bestaat voor 40 tot 50 procent uit materieel brandstof, wat wordt gebruikt om onze bouwmachines te bedienen. De andere 40 procent wordt veroorzaakt door brandstof als gevolg van transport”, zegt Huub Groenenberg, manager Kwaliteit, Arbeid en Milieu bij K_Dekker. “Dan heb je al zo’n 80 procent van onze totale CO₂-voetafdruk te pakken. Daarom zijn we op zoek gegaan naar manieren om zoveel mogelijk CO₂ te verminderen op materieel brandstof en transport.”

Zo zet K_Dekker een hybride graafmachine in bij de bouw van Forum Zuid. De graafmachine wordt onder andere ingezet om de ondergrondse gedeelte van de fietsenstalling te realiseren. “Een hybride graafmachine bespaart energie door momenten te creëren waarop energie wordt teruggewonnen”, legt Groenenberg uit. “Uit onze berekeningen blijkt dat de hybride graafmachine tot 30 procent brandstof bespaart ten opzichte van de traditionele machine. Dit is een behoorlijke brandstofbesparing en een maatregel die we ondernemen ten uitvoer van de CO₂-Prestatieladder.”

Win-win situatie

K_Dekker zet naast de graafmachine een hybride betonmixer in bij de bouw van het Forum Zuid. “Bij de hybride betonmixer wordt gebruik gemaakt van zowel een dieselmotor als een elektromotor”, zegt Groenenberg. “Wanneer de vrachtwagen stopt op de bouwplaats gaat de dieselmotor uit en wordt de mixer aangedreven door de elektromotor. Hiermee wordt brandstof bespaard, wat ook weer leidt tot CO₂-reductie.  Zodra de vrachtwagen weer rijdt, wordt de dieselmotor ingeschakeld. Dit is een verbetering ten opzichte van betonmixers die volledig gebruikmaken van dieselmotoren.”

Voor de hybride betonmixer werkt K_Dekker samen met betonmortelfabrikant Mebin. “Wat ook belangrijk is, is de afstand tussen de betoncentrale van waar de betonmixer moet reizen tot de bouwlocatie”, aldus Groenenberg. “Hoe dichter de betoncentrale bij de bouwlocatie ligt, hoe meer brandstof en reiskosten worden bespaard om het beton te vervoeren. Dit creëert een win-win situatie voor zowel de aannemer als de betonmortelfabrikant.” Door de ligging van de betoncentrale van Mebin, die 6 kilometer is verwijderd van het Forum Zuid, wist K_Dekker verder te besparen op brandstofgebruik.

CO₂-reductie staat centraal

Dankzij de inzet van de CO₂-Prestatieladder staat het verminderen van broeikasgasemissies centraal in de bedrijfsvoering van K_Dekker. Het bouwconcern heeft niveau 5, het hoogste niveau van de CO₂-Prestatieladder, behaald. “Omdat wij maatregelen op bedrijfsniveau nemen, hoeven we CO₂-reductie niet te specificeren naar projecten. Dit leidt tot minder administratieve lasten”, aldus Groenenberg. “In 2016 is 32 procent van de totale omzet die we hebben over het bedrijf, gerealiseerd door projecten waar de CO₂-Prestatieladder een rol heeft gespeeld. Je ziet dat steeds meer opdrachtgevers, met name overheden en semi-overheidsinstellingen, gebruikmaken van de CO₂-Prestatieladder.”

BRON: Hoe duurzaam is Utrecht Centraal? De CO2-Prestatieladder in de praktijk